Os valados de pedras con caras planas e sen chanto de apoio

O segundo tipo de valados que podemos atopar na Ulloa é o que está feito con pedras que teñen dúas das súas caras mais ou menos planas e que o seu grosor é moito menor que a súa lonxitude.
Neste tipo de valados as pedras soen ser bastante parecidas tanto en tamaño como en forma, rara vez colócanse pedras mais grandes na parte baixa e cando se fai e para afianzar a terra de apoio (foto 4). Polo xeral teñen remate con pedras mais grandes (fotos 1 a 3). Se a materia prima o esixe mestúranse pedras mais irregulares , mais pequenas ou mais grandes pero sempre cun predominio das pedras mais planas (foto 5).

Como caso especial están os valados da parroquia de Santa María de Carteire (Palas de Rei) onde se emprega unha técnica na que a colocación das pedras faise alternando as pedras de lousa grandes con pequenas, ou alternando a lousa con croio de seixo (fotos 6 a 8).


As fotografías pertencen a valados de Hospital das Seixas, Tarrío, Marzán, A Barreira (Lodoso) e Carteire.

Os valados de pedras irregulares e sen chanto de apoio

O primeiro tipo de valados que se pode atopar na Ulloa é o que está feito con pedras mais ou menos irregulares e de distintos tamaños. Polo xeral as pedras son mais ben pequenas, de tal xeito que este tipo de divisións podían ser feitas por unha soa persoa.

A maneira de construílos segue sempre (case sempre) a mesma pauta: primeiro colócanse as pedras mais grandes para que fagan de base ó valado, despois vanse mesturando distintos tamaños para ir tapando os ocos o mellor posible, e por último remátanse con pedras planas e grandes para que faga de amarre (fotos 1 a 4). En algúns casos, os que menos, este último paso non se fai e o remate do muro está formado polas pedras mais pequenas do valado (fotos 5 e 6) o que fai que sexa moi inestable, de feito, de pequena, este tipo de valados era o que mais medo me daba saltar porque sabías que tiñas todas as de caer.

Deste tipo de valados pasase a outro de feitura mixta (fotos 7 e 8) nos que xa se empregan pedras mais planas xunto con outras irregulares o que da unha maior estabilidade ó conxunto.

As fotografía pertencen a valados de Xermeade (Merlán), Felpós, Cibreiro (Agüela),Sucastro, Santa Mariña de Castro de Amarante e San Xoán de Laia.

Os valados da Ulloa 1: introdución

Os valados son o froito mais visible do noso minifundismo. Separacións para delimitar propiedades veciñas ou para protexer as fincas do libre paso de persoas ou animais alleos. Son todos distintos e tamén moi semellantes. Levo medio ano observando as súas características e facéndolles fotos e podería seguir moito mais tempo sorprendéndome con eles, pero penso que co que teño calquera se pode facer unha idea do que hai.

A pesares de que é certo que todos valados son distintos, porque a materia prima determina o resultado, pódese dicir que so hai catro grupos básicos:
1.Os valados feitos con pedras irregulares sen chantos de apoio (foto 1)
2.Os feitos con pedras de diferentes tamaños pero con caras planas e que tampouco teñen chantos de apoio (foto 2)
3.Os valados feitos con chantos colocados un xunto ó outro formando unha fila (foto 3)
4.Os valados nos que se colocan chantos mais ou menos separados entre si e nos que os ocos son tapados con pedras mais pequenas (foto 4). Este tipo é o mais común en toda A Ulloa.

Ademais dos valados de pedra existen outro tipo de separación de fincas: as sebes (foto 5) que consiste en plantar determinados arbustos que son podados de tal xeito que acaban formando verdadeiros valados vexetais.

Fotografías de valados de Felpós, Hospital das Seixas, Marzán, Santa Mariña de Castro de Amarante e sebes de Quindimil.